Toename van aantal werkenden en werklozen blijkt uit nieuwe rekenmethode CBS

Vanaf 2022 publiceert het CBS-cijfers over de beroepsbevolking op basis van een nieuwe meetmethode. Door de nieuwe methode worden, volgens het CBS, de werklozen en de werkenden beter in beeld gebracht. Dit heeft geleid tot ogenschijnlijk minder krapte. Maar niets is wat het lijkt, vandaar hier onder een korte uitleg.  

Nieuwe vragenlijst 
De cijfers over de beroepsbevolking worden verkregen uit enquêtes. In Nederland is dat de Enquête Beroepsbevolking (EBB). Met ingang van januari 2022 is de vragenlijst aangepast en wordt er gebruik gemaakt van een verplichte kernvragenlijst. Hierdoor worden door alle lidstaten dezelfde enquêtevragen gesteld en worden de cijfers over de beroepsbevolking van verschillende landen beter vergelijkbaar. Eén van de wijzigingen is dat de enquête nu persoonsgebonden is, terwijl voorheen respondenten werd gevraagd naar de situatie voor het hele gezin of huishouden. Nu antwoordt iedereen alleen voor zichzelf en doen ouders dat niet meer voor hun thuiswonende kinderen. 

Werkloosheid 
Door deze nieuwe aanpak ligt het aantal werklozen een stuk hoger. In de nieuwe systematiek is het werkloosheidspercentage in oktober 384 duizend ten opzichte van 277 duizend. Het werkloosheidpercentage stijgt daarmee van 2.9% naar 4%. De oorzaak van deze stijging komt voornamelijk doordat er een vraag in de enquête is aangepast. In de vragenlijst wordt gevraagd aan werkzoekenden wanneer ze weer zouden kunnen gaan werken. Voorheen was dat een vraag met vier antwoordmogelijkheden en gaven meer mensen aan dat ze niet binnen twee weken konden beginnen. In de nieuwe opzet wordt gericht gevraagd of mensen binnen twee weken weer aan de slag kunnen.  

Meer werkenden 
Ook het aantal werkenden valt hoger uit. In december waren er bijna 9.4 miljoen werkenden tegenover 9,2 miljoen. Dit kwam voornamelijk door de nu apart afgenomen vragenlijsten onder jongeren (15 tot 25 jaar) en de duidelijkere toelichting dat betaalde stages en bijbaantjes meetellen als betaald werk.  

Nederland op 5e plek met laagste werkloosheid
In alle landen daalde de werkloosheid in 2021. Door de nieuwe meetmethode schuift Nederland van de 2e plek naar een 5e plek in de lijst van EU-landen met het laagste werkloosheidspercentage. 

Met de oude methode zou Nederland met een werkloosheidspercentage van 2,7 op de tweede plek achter Tsjechië (2,2 %) staan. Met de nieuwe methode (3,7%) schuift Nederland op naar een vijfde plek, achter Polen (3,0%), Duitsland (3,2%) en Malta (3,5%).