Geldzorgen herkennen en hulp bieden

Bij het onderwerp schuldenproblematiek of geldzorgen denk je wellicht al snel aan mensen met een loonbeslag of dat het om diegenen gaat die naar de voedselbank gaan. Maar, het gaat om een veel breder publiek. Mensen van wie je het in eerste instantie misschien niet verwacht. Momenteel worstelt 1 op de 3 huishoudens met rondkomen. Over hen hebben we het als we het hebben over de doelgroep met geldzorgen. 

Veel bellen onder werktijd is een belangrijk signaal. Waarom? Schuldeisers zijn vaak alleen onder kantoortijden bereikbaar en dan kan het dus voorkomen dat iemand veel aan het bellen is onder werktijd. Ook een belangrijk signaal is het niet meedoen aan teamuitjes en cadeautjes, omdat de financiële middelen er niet voor zijn. Deze wordt vaak zo lang mogelijk uitgesteld, omdat het dan zichtbaar wordt voor collega’s en er veel schaamte achter schuil gaat. Of denk aan de lunch, medewerker die tijdens de lunch altijd de gratis cup a soup pakt.

Een opsomming van mogelijke signalen van geldzorgen:

• Vragen om voorschotten
• Zorgen rondom (latere) salarisbetaling
• Vragen om extra uren
• Ziekteverzuim
• Veel bellen onder werktijd
• Concentratieverlies
• Onverzorgd uiterlijk
• Portemonnee vergeten
• Loonbeslag
• Geen vaste woon- of verblijfplaats
• Letterlijk vragen om hulp
• Geen lunch/eten mee
• Geen mobiele telefoon/mailadres
• Advies van bedrijfsarts
• Zorg(kosten) mijden
• Verandering in gedrag
• Geen vervoer/mee willen rijden
• Niet meedoen aan teamuitjes en - cadeautjes
• Eten van gratis producten tijdens lunch

Je kunt het gesprek aangaan met een relevante gespreksopener, bijvoorbeeld de huidige prijzen van energie of de prijzen in de supermarkt. Of vraag naar de gezinssituatie van de medewerker en wat de rol is van werk in zijn of haar leven. Door deze vragen krijg je vaak veel informatie.

Er zijn een aantal zaken belangrijk bij het aangaan van een gesprek over geldzorgen:

• Benoem de feiten. Bijvoorbeeld: “In de maand december heb je mij 3 keer gebeld om een voorschot op jouw salaris te vragen. Heb je geldproblemen?".
• Blijf oordeelloos als je het gesprek aan gaat . We hebben allemaal vooroordelen in ons hoofd zeker ook over schulden. Deze vooroordelen zijn niet helpend in een gesprek en als het negatieve vooroordelen zijn beschadigen ze het vertrouwen tijdens een gesprek.
• Moedig een medewerker in het gesprek aan om hulp te accepteren en laat hem of haar zelf de regie bepalen.

Medewerkers kun je naar geldfit.nl. verwijzen. Daar kunnen medewerkers anoniem de geldfit-test maken, en krijgen zij inzicht in hun financiële situatie en krijgen ze gelijk een persoonlijk advies. Naast de test staan er bespaartips en de potjes check, waar medewerkers aan de hand van een aantal vragen over hun situatie een overzicht kunnen krijgen van eventuele toeslagen waar zij nog recht op hebben.

Passende hulp is afhankelijk van hoe groot en/ of klein de schuldenproblematiek is. Het verwijzen van medewerkers naar geldfit.nl is een goede eerste stap. Op geldfit.nl kunnen medewerkers anoniem de geldfit-test maken en krijgen zij inzicht in hun financiële situatie en krijgen ze gelijk een persoonlijk advies. Naast de test staan er bespaartips en de potjes check, waar medewerkers aan de hand van een aantal vragen over hun situatie een overzicht kunnen krijgen van eventuele toeslagen waar zij nog recht op hebben. Passende hulp kan ook zijn een medewerker aanmelden voor budgetcoaching. Bij budget coaching heeft een medewerker een persoonlijke coach en het begint standaard met het in kaart brengen van de financiële situatie van een medewerker. Nadat de situatie goed in kaart is gebracht, wordt door de budgetcoach een voorstel op maat gedaan voor een eventueel vervolg. Een budgetcoach kan ook helpen met het aanvragen van toeslagen/ tegemoetkomingen vanuit de overheid.

Het effect van geldzorgen op een medewerker is groot. Denk aan langdurig stress ervaren, wat als gevolg heeft dat het IQ daalt met 40 door de druk die een medewerker ervaart. Vaak zie je dat er op de werkvloer sprake is van concentratieverlies, minder productiviteit en dat de medewerker moeite heeft met het reguleren van zijn emoties. 

Los van het minder goed functioneren zien we ook dat een medewerker zich vaker dan gemiddeld ziekmeldt, omdat hij soms simpelweg de financiële middelen niet heeft om op de werkvloer te komen. De gemiddelde kosten voor een medewerker met geldzorgen zijn €13.000,- op jaarbasis. 

Een reden kan zijn dat medewerkers zorg vermijden om hoge rekeningen te voorkomen en dit heeft weer invloed op de fysieke gezondheid van medewerkers.

Uit onderzoek is gebleken dat een medewerker met geldzorgen gemiddeld 7 dagen per jaar vaker ziek is dan een medewerker zonder geldzorgen. 

Geldfit.nl is een website die voor iedereen toegankelijk is.

Wat je vooral niet moet doen is een gesprek aan gaan en alle negatieve vooroordelen benoemen. Bijvoorbeeld: “Waarom heb je wel twee honden thuis als je geen geld hebt voor boodschappen?”

Nee, dat kan niet vanwege de AVG. Dat soort informatie is anoniem/privé. Wel kun je doorverwijzen naar geldfit.nl, maar het is de eigen verantwoordelijkheid van de medewerker. En heb geduld, weet dat er enorme schaamte zit op dit onderwerp.

Je kunt als werkgever niet meer doen dan doorverwijzen. Weet dat het gemiddeld vijf jaar duurt voordat een medewerker met schulden hulp heeft. Uit de cijfers blijkt ook dat hoe vaker een medewerker wordt gewezen op hulp door verschillende instanties, hoe sneller het aanvaarden van hulp gaat. Je kunt niet meer doen dan de signaal herkennen, het gesprek met de medewerker aangaan en naar hulp verwijzen.

Mensen met schulden vragen vaak geen hulp of doen dit erg laat, vanwege schaamte en trots. Het duurt gemiddeld vijf jaar voordat iemand in beeld komt bij schuldhulpverlening. Uit cijfers blijkt ook dat, hoe vaker een medewerkers wordt gewezen op hulp door verschillende instanties, hoe sneller het aanvaarden van hulp gaat. Je kunt niet meer doen dan de signalen herkennen, het gesprek aangaan en hulp aanbieden.

Een medewerker is niet verplicht om informatie rondom geldzorgen met zijn werkgever te delen, dit is privé. De manier van het voeren van het gesprek kan ook van invloed zijn op de openheid van de medewerker. Zolang je oordeelloos blijft, de feiten benoemt, oprecht interesse hebt voor de medewerker en hulp aanbied en daarbij de medewerker de keus laat, dan heb je alles gedaan wat je kon doen. Soms kan het ook helpen als een medewerker het gesprek over geldzorgen kan voeren met een ander persoon dan bijvoorbeeld de leidinggevende omdat dat wellicht gevoelig ligt (denk dan bijvoorbeeld aan een HR functionaris binnen de organisatie of een vertrouwenspersoon).